.

.

.

. . .

Uczymy

strona główna LESZCZYNA - KOLEBKA ŚLĄSKIEJ MIEDZI

..

WITAMY NA DYDAKTYCZNEJ ŚCIEŻCE PRZYRODNICZO-KULTUROWEJ „SYNKLINY LESZCZYNY” W PARKU KRAJOBRAZOWYM „CHEŁMY”

NA POGÓRZU KACZAWSKIM

Celem ścieżki jest przedstawienie charakterystycznego profilu skał okresu permu(280-225 mln lat) a w szczególności epoki dolnego cechsztynu z marglami miedzionośnymi, które osadziły się na zlepieńcu granicznym i wyżej zalegającym wapieniu podstawowym. Mamy więc możliwość obserwacji na powierzchni wychodnie warstw miedzionośnych i innych osadów, które wypełniają nieckę leszczyny i zagłębiają się w kierunku północno-zachodnim. Osady te na obszarze nowego zagłębia miedziowego między Lubinem a Sieroszowicami zalegają na głębokościach kilkuset aż do ponad tysiąca metrów. Na bazie cechsztyńskich złóż w rejonie tym rozwinęło się górnictwo i hutnictwo miedzi. W 1863 r. powstała kopalnia „Ciche szczęście”, tą samą nazwę otrzymała huta miedzi wybudowana w niedalekim sąsiedztwie kopalni.

Niemal na każdym kroku spotkać możemy ślady górnictwa oraz hutnictwa – dowodem tego są licznie występujące pingi (zawalone szyby górnicze w kształcie leja) otoczone nasypami ziemnymi (warpami) oraz żużel hutniczy.

Ścieżka dydaktyczna obejmuje 17 przystanków a jej długość wynosi 3 km przy różnicy wzniesień ok. 80 m. Czas przejścia ok. 3 godzin.

Z DZIEJÓW GÓRNICTWA I HUTNICTWA „SYNKLINY LESZCZYNY”

Znajdujemy się w rejonie położonym częściowo w dolinie prusackiego potoku. Dzieje tego terenu są ściśle związane z dziejami poszukiwań i wydobywania rud miedzi jak też eksploatacji skał węglanowych oraz piaskowców arkozowych. Zalegające w okolicy złoża margla miedzionośnego sprawiły że Leszczyna stała się centrum dawnego górnictwa i hutnictwa miedzi. Legendarne początki zorganizowanego górnictwa w szczególności rud miedzi na tum obszarze sięgają XIII wieku. Znajduje się tu wiele śladów wyrobisk, łomów, hałd i sztolni. Pierwsza historyczna wzmianka o poszukiwaniach rud miedzi w okolicach Leszczyny pochodzi z 1657 r. i informuje o zakończeniu robót poszukiwawczych. Musiały być one zatem starsze a rozpoczęto je zapewne po wojnie 30–letniej w XVI wieku. Kopalnie i udostępniane robotami górniczymi złoża przedstawiały znaczne wartości ekonomiczne. Pierwszą hutę na tym terenie wybudowano w 1738 r. Okres działalności huty przypadł na lata wojen o Śląsk  (1740 – 1743) w wyniku czego nastąpił znaczny spadek produkcji. W 1759 r. zatrzymano wytapianie rud jako nie przynoszące zysku. W latach 70 – tych XVIII w. Przystąpiono do poszukiwań wydajniejszych partii złoża. Wznowienie prac górniczych w Leszczynie miało miejsce w 1786 r. Po uprzedniej przebudowie sztolni „Charakter”. W 1786 r. uruchomiono eksploatację złoża, postawiono nowy piec hutniczy, jednak próby wytopu miedzi były nieudane i po kilku latach hutę zamknięto. Ponowne roboty górniczo-hutnicze na leszczyńskim złożu rozpoczęto w 1860 r. Przedmiotem eksploatacji był 2,8 metrowy pokład margli miedzionośnych a głównym wyrobiskiem była sztolnia „Leszczyna” położona ok. 250 m. Na południowy wschód od zabytkowych pieców bliźniaczych. Coraz niższe okruszcowanie urobku oraz spadek światowych cen miedzi był przyczyną niskiej efektywności przedsiębiorstwa i w 1883 r. zamknięto ruch kopalni. Na tym zakończono działalność górniczo-hutniczą na obszarze górniczym „Ciche szczęście”.

Do przemysłowej eksploatacji złoża margli miedzionośnych przystąpiono dopiero w latach 30-tych XX w. W 1934 r. spółka Buhag rozpoczęła roboty wydobywcze na lewym brzegu Prusickiego Potoku, które trwały do końca wojny. W 1948 r. ponownie uruchomiono kopalnię i utworzono przedsiębiorstwo górnicze „Lena” w Wilkowie. Rudę kierowano do hut górnośląskich. Po wybudowaniu huty miedzi w Legnicy (1959) ona stała się odbiorcą koncentratu z Wilkowa. Odkrycie pokładów miedzionośnych w Legnicko-Głogowskim okręgu miedziowym oraz wyczerpaniu się złóż spowodowało w 1974 r. zatrzymanie kopalni.

KALENDARIUM

1657 – pierwsza historyczna wzmianka o górnictwie w Leszczynie

1738 – budowa pierwszej huty miedzi

1759 – zatrzymanie huty i kopalni

1786-1805 – wznowienie prac górniczych, postawienie nowego pieca w Leszczynie

– z powodu nieudanych próbach wytopu zamknięcie huty

1860 – rozpoczęcie robót górniczych w wyrobisku sztolni „Leszczyna”

1863 – uruchomienie huty miedzi „Ciche szczęście”

1872 – modernizacja huty

1883 - zamknięcie kopalni i huty „Ciche szczęście”

1934 – wznowienie robót poszukiwawczych i wydobywczych

1944 – zalanie kopalni

1948 – utworzenie kopalni „Lena” w Wilkowie

1957 - odkrycie złóż miedzi w obszarze przedsudeckim (Lubin, Głogów)

1959 – uruchomienie huty miedzi w Legnicy

1974 – zamknięcie kopalni „Lena”

1992 – remont i adaptacja pieców wapienniczych w Leszczynie na cele turystyczne

o nas
miejsce
historia
wydawnictwa
edukacja
ludzie

NA TRASIE ŚCIEŻKI

PRZYSTANKI:

WSTĘP

1 piece bliźniacze

2 huta "Ciche szczęście"

3 profil cechsztynu

4 wapiennik

5 szybik poszukiwawczy

6 czerwone wzgórze

7 wapień podstawowy

8 jaworowa dolina

9 obszar źródliskowy

10 strefa kontaktowa

synkliny Leszczyny

11 widok

12 ślady dawnego górnictwa

rud miedzi

13 kamieniołom piaskowca

arkozowego

14 sztolnia "Charakter"

15 margle miedzionośne

16 kopalnia

"Ciche szczęście"

17 kamieniołom wapienia

dolomitycznego

.

Fotografia Karolina Kmita

CREATIVEFOTO

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

© Copyright ZTTG 2010 kontakt z biurem

.

.

ZŁOTORYJSKIE TOWARZYSTWO

TRADYCJI GÓRNICZYCH

Aleja Miła 1

59-500 Złotoryja


.

strona główna o nas miejsce historia

wydawnictwa edukacja ludzie

Tel. +48 721 299 473

.

.